David Hume

Hume, geschilderd door Allan Ramsay in 1766 (Scottish National Gallery of Modern Art)

Wikipedia

David Hume (26 april 1711 - 25 augustus 1777) was een Schots filosoof en geschiedschrijver.

A Treatise of Human Nature (1739)

• "Pijn en genot, verdriet en vreugde, hartstochten en gewaarwordingen volgen elkaar op en bestaan nooit tegelijkertijd."

• Origineel in het Engels:
  "Pain and pleasure, grief and joy, passions and sensations succeed each other, and never all exist at the same time."
• Aangehaald in: Veenbaas, Japik, De Verlichting als kraamkamer, Nieuw Amsterdam, 2013, p. 84
• Hieruit trekt Hume de conclusie dat het idee van het bestaan van een "zelf" niet kan worden afgeleid uit het hebben van indrukken.

• "Alleen elkaar opvolgende percepties maken uit wat de geest is, en we hebben niet in de verte een notie van de plaats waar deze scènes worden gespeeld of van de materialen waaruit het theater bestaat."

• Origineel in het Engels:
  They are the successive perceptions only, that constitute the mind; nor have we the most distant notion of the place, where these scenes are represented, or of the materials, of which it is compos’d
• Aangehaald in: Veenbaas, Japik, De Verlichting als kraamkamer, Nieuw Amsterdam, 2013, p. 84
• Hume vergelijkt hier de menselijke geest met een theater waarbij indrukken de vorm van scènes hebben, waarbij hij tegelijk stelt dat het theater in feite helemaal niet bestaat.

• "Zo veinzen wij het voortdurende bestaan van onze zintuiglijke percepties om de onderbreking te elimineren, en zo komen we uit bij de notie van een ziel, een zelf, en een substantie om de verandering te maskeren."

• Origineel in het Engels:
  Thus we feign the continu’d existence of the perceptions of our senses, to remove the interruption; and run into the notion of a soul, and self, and substance, to disguise the variation
• Aangehaald in: Veenbaas, Japik, De Verlichting als kraamkamer, Nieuw Amsterdam, 2013, p. 84
• Hume stelt hier dat het slechts de verbeelding is die verschillende waarnemingen tot één geheel maakt.

• Bron: A Treatise of Human Nature , 1739

---

An Enquiry Concerning Human Understanding, 1748

• "Een wijs man brengt zijn geloof in overeenstemming met het bewijsmateriaal."

• Origineel in het Engels:
  "A wise man, therefore, proportions his belief to the evidence."
• Aangehaald in: Papineau, David, Filosofie - de grote denkers uit de geschiedenis van de wijsbegeerte, Librero, 2015, p. 114

• "Het christendom ging niet alleen aanvankelijk gepaard met wonderen, maar ook vandaag kan geen enkel redelijk mens er zonder wonder in geloven."

• Origineel in het Engels:
  [...] the Christian Religion not only was at first attended with miracles, but even at this day cannot be believed by any reasonable person without one.
• Aangehaald in: Papineau, David, Filosofie - de grote denkers uit de geschiedenis van de wijsbegeerte, Librero, 2015, p. 123

• Bron: An Enquiry Concerning Human Understanding

---

• „"Goeie Charon, ik heb geprobeerd de mensen de ogen te openen; heb nog wat geduld totdat ik het genoegen beleef om te zien dat de kerken dichtgaan en de geestelijkheid zich met haar eigen zaken bemoeit." Maar Charon zou antwoorden: o, jij onwillige schurk; dat gebeurt in geen tweehonderd jaar; denk je dat ik je nog zo lang de tijd geef? Stap onmiddellijk in de boot.”

• Origineel in het Engels:
  “Have a little patience, good Charon; I have been endeavoring to open the eyes of the public. If I live a few years longer, I may have the satisfaction of seeing the downfall of some of the prevailing systems of superstition." But Charon would then lose all temper and decency. "You loitering rogue, that will not happen these many hundred years. Do you fancy I will grant you a lease for so long a term? Get into the boat this instant, you lazy loitering rogue.”
• Bron: The Death Of David Hume: Letter from Adam Smith, LL.D. to William Strachan, Esq., ourcivilisation.com
• Aanhaling(en): Veenbaas, Japik, De Verlichting als kraamkamer, Nieuw Amsterdam, 2013, p. 8
• Woorden van Hume zoals weergegeven in een brief geschreven door Adam Smith, die Hume enkele weken voor zijn overlijden bezocht.