Woede

Woedende man

Kwaadheid, boosheid of woede is een emotie die kan optreden bij iemand die gedwarsboomd of tegengewerkt wordt, als diens "territorium" betreden wordt, of als zijn of haar grenzen overschreden worden:

• „En dit zijn dingen dingen die niet slechts de rede, maar ook de ervaring door dagelijkse voorbeelden leert, namelijk dat dergelijke wetten, die bevelen wat ieder moet geloven en die verbieden iets tegen deze of gene mening te zeggen of te schrijven, dikwijls zijn ingesteld om tegemoet te komen aan, of liever te zwichten voor de woede van de mensen, die vrije geesten niet kunnen verdragen en die met hun grimmig gezag licht in staat zijn de vroomheid van het oproerige grauw in razernij te doen verkeren en op te stoken tegen wie ze maar willen.”

• Origineel in het Latijn:
  “Atque haec non tantum ratio, sed etiam experientia quotidianis exemplis docet; nempe similes leges, quibus scilicet imperatur, quid unicuique credendum sit, et contra hanc aut illam opinionem aliquid dicere, vel scribere prohibetur, saepe institutas fuisse ad largiendum, vel potius cedendum eorum ira, qui libera ingenia ferre nequeunt, et torva quadam authoritate seditiosae plebis devotionem facile in rabiem mutare, et in quos volunt, instigare possunt.”
• Bron: Benedictus de Spinoza, Tractatus Theologico-Politicus (Theologisch-politiekverhandeling), 1670, hoofdstuk 20, alinea 12.
• Aanhaling(en): De Nacht van Bas Haring, Kritisch Denken, 4 januari 2015.

• „De burgers zijn niet boos omdat hun onrecht is aangedaan, maar omdat de woede hun leven zin geeft.”

• Bron: Arnon Grunberg, Woede, de Volkskrant, 14 oktober 2011.
• Aanhaling(en): Jouke Turpijn, Peter van Dam en Bram Mellink (red.), Onbehagen in de polder: Nederland in conflict sinds 1795, 2014, p. 1779