Michel Foucault

Koud Vierkant - De steen ter nagedachtenis aan Foucault

Wikipedia

Michel Foucault (Poitiers, 15 oktober 1926 - Parijs, 25 juni 1984) was een Frans filosoof.

• „De archeologie van ons denken toont eenvoudig aan dat de mens een uitvinding van recente datum is. En mogelijk ook dat zijn einde nabij is.”

• Origineel in het Frans:
  “[...] l'homme est une invention dont l'archéologie de notre pensée montre aisément la date récente et peut-être la fin prochaine, l'homme va disparaître.”
• Bron: Les Mot et les choses. Une archéologie des sciences humaines , 1966
• Aanhaling(en): Machiel Karskens, Foucault, 1e druk, 2012, p. 36

• „Eertijds raakte de Griekse waarheid door die enkele zin "Ik lieg" aan het wankelen. De zin "Ik spreek" stelt de hele moderne fictie op de proef.”

• Origineel in het Frans:
  “La vérité grecque a tremblé, jadis, en cette seule affirmation : « Je mens ». « Je parle » met à l’épreuve toute la fiction moderne.”
• Bron: La pensée du dehors , 1966
• Aanhaling(en): Machiel Karskens, Foucault, 1e druk, 2012, p. 50
• "Ik lieg" is hier een omkering van Descartes' Cogito ergo sum. Tevens wordt er een toespeling gemaakt op de leugenaarspardox van Epimenides ('Alle Kretenzers liegen', zei de Kretenzer.).

• „Nietzsche volgend, geloof ik dat de waarheid in termen van oorlog begrepen moet worden. De waarheid van de waarheid, dat is de oorlog.”

• Origineel in het Frans:
  “Je crois, à la suite de Nietzsche, que la vérité est à comprendre en termes de guerre. La vérité de la vérité, c'est la guerre.”
• Bron: Interview uit 1975
• Aanhaling(en): Machiel Karskens, Foucault, 1e druk, 2012, p. 58

• „Per slot van rekening, waarom de waarheid? Waarom is men om de waarheid bezorgd, en wel meer dan om zichzelf?”

• Origineel in het Frans:
  “Après tout, pourquoi la vérité ? Et pourquoi est-ce qu'on se soucie de la vérité, et plus que de soi, d'ailleurs ?”
• Bron: L'éthique du souci de soi comme pratique de la liberté, 1984
• Aanhaling(en): Durf te Denken - Michel Foucault, humanistischealliantie.nl

• „Kritiek is de beweging waarin het subject zich het recht verschaft de waarheid op haar machtseffecten en de macht op haar waarheidspreken te ondervragen. Kortom, kritiek is de kunst van de vrijwillige onslaafsheid.”

• Origineel in het Frans:
  “Je dirai que la critique, c'est le mouvement par lequel le sujet se donne le droit d'interroger la vérité sur ses effets de pouvoir et le pouvoir sur ses discours de vérité : eh bien ! la critique, cela sera l'art de l'inservitude involontaire.”
• Bron: Qu’est-ce que la critique ? , conferentie van 27 mei 1978, later verschenen in Bulletin de la société française de philosophie, 84ème année, n° 2, april-juni 1990
• Aanhaling(en): Machiel Karskens, Foucault, 1e druk, 2012, p.67

• „Ik heb mensen ontmoet die boeken schrijven, mensen die de zieken behandelen, mensen die in de economie werken en anderen die elektronische muziek maken. Ik heb mensen ontmoet die lesgeven, mensen die schilderen en mensen van wie ik nooit echt begreep wat zij deden. Maar intellectuelen? Nooit.”

• Origineel in het Frans:
  “J'ai rencontré des gens qui écrivent des romans, et d'autres qui soignent des malades. Des gens qui font des études économiques et d'autres qui composent de la musique électronique. J'ai rencontré des gens qui enseignent, des gens qui peignent et des gens dont je n'ai pas bien compris s'ils faisaient quoi que ce soit. Mais d'intellectuels, jamais.”
• Bron: Le philosophe masqué, 1980
• Aanhaling(en): Michel Foucault, filosofie.nl

• „Er bestaat geen instelling van de waarheid zonder een wezenlijke postulering van de andersheid. De waarheid is nooit hetzelfde. Waarheid kan alleen in de vorm van de andere wereld en het andere leven bestaan.”

• Origineel in het Frans:
  “Il n’y a pas d’instauration de la vérité sans une position essentielle de l’altérité. La vérité, ce n’est jamais le même. Il ne peut y avoir de vérité que dans la forme de l’autre monde et de la vie autre.”
• Bron: Le courage de la vérité, 1984
• Aanhaling(en): Machiel Karskens, Foucault, 1e druk, 2012, p. 49
• Dit is de laatste zin van de aantekeningen bij Foucaults allerlaatste college.

Over Foucault

• „Het was Foucaults triomf dat hij een woord heeft geleverd dat het ons mogelijk maakte om elke gedachte weer aan zijn context te binden en de context belangrijker te maken dan de gedachte zelf.”

• Origineel in het Engels:
  “[...] This was Foucault's triumph, to provide a word that would enable us to re-attach every thought to its context and make the context more important than the thought.”
• Bron: Roger Scruton, [http://www.city-journal.org/html/9_2_urbanities_what_ever.html What Ever Happened to Reason?, 1999
• Aanhaling(en): Machiel Karskens, Foucault, 1e druk, 2012, p. 47