Naar inhoud springen

Rik Wouters

Uit Wikiquote
Rik Wouters, 'Zelfportret', olieverf
Informatie bij zusterprojecten:
artikel in Wikipedia
media bij Commons
Informatie in externe bronnen:
BP pagina in Biografisch portaal
DBNL pagina in DBNL
KB pagina in KB-catalogus
RKD pagina in RKD

Rik Wouters (Mechelen, 21 augustus 1882 – Amsterdam, 11 juli 1916) was een Belgische kunstschilder, beeldhouwer, tekenaar en etser. Hij wordt tot de stroming van het fauvisme gerekend..

Citaten van Rik Wouters - chronologisch

[bewerken]

Citaten, tot 1910

[bewerken]
  • „Ik ondergeteekende, Wouters, Hendrik, leerling der Koninklijke Akademie te Brussel neemt de vrijheid, U, dit verzoekschrift te richten, om eene toelage te bekomen, ten einde mijne Kunststudie te vergemakkelijken. De kosten daardoor veroorzaakt, vallen mij te zwaar [..]De onderscheiding door mij eerder behaald, in de Koninklijke Akademie te Brussel, doen mij hopen op een gunstig antwoordt..”
  • Bron: Rik Wouters, brief, 27 november 1901, aan het Stadsbestuur van Mechelen
  • Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 11
  • De brief is ondertekend met: Wouters Hendrik, te Tichelrij. Ongetwijfeld heeft Wouters hulp gehad bij de opstelling ervan; hij zette een eerder-gekregen onderscheiding in om wat druk uit te oefenen, bij zijn verzoek
  • „Heer, Ik bied me mijne verontschuldiging aan, zoo laat op uw geeerd schrijven te antwoorden daar ik verplicht geweest zijnde op te reis te moeten. [..] Ik stuur u dus een bevestigend antwoord. t Is te zeggen dat ik nog nodig acht mijne Akademieke Studien nog voort te zetten. Aanvaart mijnheer mijne eerbiedige groetenissen. Hendrik Wouters”
  • Bron: Rik Wouters, brief van Brussel 26 Aug 1903, aan de secretaris van het stadsbestuur Mechelen
  • Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 14
  • Hij bleef tot het laatst op de Mechelse stadskas een beroep doen, en wel in zijn eigenhandige, hanige schrijfstijl. Ook in augustus 1904 deed hij een verzoek om verder te mogen studeren, dat werd afgewezen. In totaal had Wouters 8 jaar opleiding genoten
  • „Paat's (vaders) beurs is me totaal gesloten en niet tegenstaande al de wonderen van zuinigheid die ik aan den dag leg, is het me onmogelijk de somme byeen te krijgen, gezien mijn wekelijksche uitgave de groote somme van 3 tot 4 frank bedraagt.”
  • Bron: Rik Wouters, brief 23 maart 1905, aan vriend TheoBlickx
  • Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 14
  • de veel ouder beeldhouwer Blickx had Wouters leren boetseren. De jonge Wouters probeerde bij zijn "Waarde Vriend Blickx" 25 frank los te krijgen, omdat zijn vader niets wilde geven; op 15 april 1905 trouwde hij met zijn grote liefde Nel
  • „Het lijkt alsof alleen al het idee dat wij bijeen zijn in een kamp, mannen tot cynische bruten maakt, [..] ik heb van de eerste gelegenheid gebruikt gemaakt om mij af te zonderen en naar het mooie landschap te kijken [..] Alles hier is droef, de heide helemaal afgebrand, de bladeren worden al geel.. N.B. Stuur mij snel mijn schildersdoos, mijn penselen en een groot doek..”
  • Bron: Rik Wouters, brief september 1907 van St Joosten, Ardennen, aan Nel
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 74; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Wouters was opgeroepen voor zijn eerste militaire dienst en schreef Nel vanuit de kazerne
  • „Mijn grootste zorg is nu een manier te vinden om aan een schilderij te beginnen zodanig dat ik het helemaal af kan maken. Ik denk dat er geen betere bezorgdheid bestaat. Zo is er altijd iets nieuws te zien in een dergelijk werk, want "snel gezien is snel geschilderd", zoals ze zeggen. Erg duidelijk is dat allemaal niet.”
  • Bron: Rik Wouters , brief aan Nel, september 1907
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 176; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Wouters werkte al 8 dagen aan een stilleven zonder het verknoeid te hebben, nadat hij een portret van Nel had afgedankt omdat hij er ontevreden over was

Citaten, vanaf 1910

[bewerken]
  • „Het [boekje over Cézanne ] staat vol met schone dingen. Ik heb het gevoel dat Ensor verbleekt bij dit alles [..] de eerste overvloedig en gecompliceerd, de ander [Cézanne] van een weleer sobere rijkdom, groter ook en met een onmiddellijk en ontroerend effect. Ik denk dat dit de juiste weg is; ik zal die dan ook enthousiast inslaan.”
  • Bron: Rik Wouters, brief aan vriend Simon Levy, begin 1911
  • Aanhaling(en): K. de Boodt, 'Rik Wouters', in Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, 2014, p. 32
  • Wouters kreeg door zijn vriend Simon Levy een boekje over Cézanne toegestuurd - in zwart-witafbeeldingen, nota bene. Toch kon het werk hem zo overtuigen
  • „Overal waar je kijkt: log en belegen gedoe. Ensors stilleven is daarentegen zo heerlijk muzikaal. Het is echt een heldere melodie, zonder enig spoor van materialiteit. [..] Trouwens: elke kunstenaar moet zichzelf, met invloeden en al, vinden door de natuur te volgen. Doen zoals de anderen, of het toeval zijn gang laten gaan, is toch veel te gemakkelijk?”
  • Bron: Rik Wouters , brief 25 maart 1911, aan vriend Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 172; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Wouters bezocht de tentoonstelling 'Kunst van Heden'; hij zag James Ensor naast Cezanne als een positief voorbeeld, met al zijn zoeken om tot een eigen 'stilering' te komen
  • „Mijn grote beeld [ Het zotte geweld ], schiet op en mijn andere studies ook. Voorts schilder ik [..] Ik ben aan vier schilderijen tegelijk begonnen [..] en ik ben erin geslaagd, ze op een interessante manier op te zetten, heel vloeibaar, en daar verwacht ik goede resultaten van. [..] Veel zeggen met weinig en toch volledig zijn [..] Ik werk niet meer spontaan met het paletmes..”
  • Bron: Rik Wouters , brief 19 juli 1911, aan vriend Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, pp. 178-180 ISBN 978 90 8542 174 0
  • In de zomer van 1911 verdunde Wouters zijn verf met terpentijn, waardoor er schrale kleurvlakken ontstaan, en onbedekt wit doek dat het licht reflecteert
  • „Ben je tevreden? [Levy, over zijn eigen werk] Ik absoluut niet. Veel verder dan een geslaagde impressie kom ik niet, en dat hangt me de keel uit. Ik zou zo graag verder komen, en ik voel dat het kan. Van mijn vier doeken zijn er twee die ik niet meer durf aan te raken. [..] Ik heb Navez [schildervriend] ontmoet. Hij heeft twee maanden moedig aan een schilderij gewerkt en het daarna verknoeid.”
  • Bron: Rik Wouters , brief september 1911, aan vriend Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 181; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Wouters was vooral veel met zijn beelden bezig die hij boetseerde in klei; toch schreef hij vooral over zijn schilderen, aan Levy
  • „Onze grote vriend Ensor heeft er heerlijke dingen hangen, niet te evenaren van kleurenweelde en uitzonderlijke tonen. Hoe fris oogt die 'Liefdestuin' niet, met al die kleine bonte figuurtjes in rozig wit, roze, rood, blauw, geel en nog veel andere schakeringen, de ene al buitengewoner dan de andere. De hemel is roze! Godverdomme, wat voor een roze! Het is uniek in de geschiedenis van de schilderkunst. De grond: zuiver veronese-groen [..] Allemaal heel schoon en goddelijk van kleur..”
  • Bron: Rik Wouters, notitie inclusief schets, later omgezet in een brief aan Simon Levy, maart 1912
  • Aanhaling(en): O. Bertrand & S. Hautekeete, Rik Wouters. Kroniek van een Leven, Antwerpen 1994, p. 85
  • Wouters ontmoette op de opening van een expositie Ensor, die hem ook had toegezegd om model te komen zitten voor een buste die Wouters van hem wilde maken
  • „'s Avonds was er een banket, en wij zijn daarna zelfs samen naar een bordeel gegaan waar ik goed heb gelachen om Ensor met zijn paraplu en macfarlane tussen twee blote vrouwen. [..] Ondanks zijn opwinding voor haar bleef hij er heel kalm bij zitten, met zijn handen op het handvat van zijn paraplu, als een oude boer. Het was heel mooi van kleur en erg typisch. Van Gogh had groot gelijk met zijn enthousiasme voor bordelen.”
  • Bron: Rik Wouters, notitie inclusief schets, later omgezet in een brief aan Simon Levy, maart 1912
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 240; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Wouters schetste Ensor later die avond - met paraplu! - in het roemruchte bordeel 'Crystal Palace' in Antwerpen, met spiegelende ruimtes beneden en dansende dames; de snelle schets werkte hij later uit tot zijn tekening 'In de Glazen Kas', 1913
  • „..helemaal afdaal in de kleur. Tot voor kort heb ik mij er altijd van weerhouden, en daar heb ik geen spijt van. [..] Nu echter lijkt het alsof ik mij op volle zee heb gewaagd, met alle kracht die in mij zit. Ik weet nu zeker dat ik het goede gevoel voor kleuren heb, dat dit slechts nog kan toenemen, en dat de schilderkunst mij in het bloed zit.”
  • Bron: Rik Wouters , kladbrief 1912, wsch. bedoeld voor vriend Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 208; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Wouters was hiervoor in Parijs geweest en had met Simon Levy veel kunst bekeken in musea en galeries. Hij ging nu Nel in de open lucht schilderen, zoals in mei 1912, het schilderij 'Reflets'
  • „..wat 'n enfant terrible [Vincent van Gogh]. Hij grijpt je meteen bij de keel. Elk doek van die kerel is als het oog van een roofvogel. Geen enkel laat je los, en alle stralen ze als omgeven door schaduw. Ze hebben een harde uitdrukking en de nerveuze en getormenteerde structuur van verbrande dingen, zó heeft de zon alles gebakken en verschrompeld”
  • Bron: Rik Wouters, brief aan vriend Simon Levy, circa september 1912
  • Aanhaling(en): Nel Wouters, La vie de Rik Wouters à travers son oeuvre, Les Editions Lumières, Brussel, 1944, p. 33
  • Rik Wouters had kort voor zijn brief een tentoonstelling van Vincent van Gogh bezocht in Keulen, met circa honderd van zijn werken
  • „..de vergelijking met Ensor dringt zich op; de hele matière is verfijnd, echte schelpen, mijn waarde, een vergeestelijkte tekening, eigenschappen die geen enkel modern kunstenaar heeft kunnen ontwikkelen.”
  • Bron: Rik Wouters, opmerking in brief aan vriend Simon Levy, 1912
  • Aanhaling(en): Michel Didier, 'Het zichtbare onzichtbaar', in De Groene Amsterdammer nr 43, 23 oktober 1996
  • over een schilderij van Brueghel die hij sterk bewonderde
  • „Het is zo moeilijk om volledig te zijn, ouwe jongen! Mooie kleuren! Mooie diepte, stijl in de compositie! Zucht! Nu ja, lang voor ons is het ook al gedaan - dat biedt wat troost. Voor ons stervelingen is het dus mogelijk er te komen. Willen en niet loslaten, daar gaat het verdomme om!”
  • Bron: Rik Wouters , brief 8 februari 1913, aan vriend Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 234; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Dit citaat maakt duidelijk dat Wouters de totaliteit van het schilderij bekeek en beoordeelde, waarin Cezanne voor hem een inspiratie was
  • „Het bezoek aan Jakob Smit heeft me deugd gedaan. Wat een kerel uit één stuk! En het Kempense landschap is grandioos, Bijbels zelfs.”
  • Bron: Rik Wouters , brief 29 oktober 1913, aan Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 260; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Wouters was nu en dan op het Malvinahof, vooral als hij weer eens ruzie had met Nel en dan opgevangen werd door Jakob Smits en zijn laatste vrouw Josina. Het 'Kempense Landschap' is een bekend schilderij van Jakob Smit
  • „Wat mijzelf betreft: Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen, evenzeer als eten. Ik heb slechts één model: de natuur. Haar schoonheid is grenzeloos, en ik beloof je dat ik er genoeg uit zal kunnen putten om er in mijn schilderijen en beelden mee aan de slag te gaan. Al de rest is het werk van de tijdgeest. Dat is onvermijdelijk, juist en noodzakelijk en het is altijd zo geweest. Jouw idee van 'plagiaat' klopt niet; kunst wordt door invloed doorgegeven..”
  • Bron: Rik Wouters, kladversie van brief circa maart 1914, aan Abel Gerbaud
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 279; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Abel Gerbaud was één van zijn criticasters, die in het tijdschrift En Marge van voorjaar 1914 fel tekeer was gegaan tegen zijn werk; niet zeker is of de brief ooit is verzonden
  • „Sinds acht dagen werk ik ook aan een landschap, gezien uit mijn raam (nieuwe huis! In Bosvoorde) naar links, vol kleine witte huisjes, met zwarte, blauwe en rode daken tegen golvende landerijen in oker en rood, en het groen en de tsjoeke-tsjoeke-trein in de verte, en dat onder de onweerslucht van de voorbije dagen..”
  • Bron: Rik Wouters , brief 10 mei 1914, aan vriend Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 285; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Citaat geeft een indruk van zijn ontspannen wijze van waarnemen en werken in zijn nieuwe huis, gedurende de laatste maanden in Bosvoorde. Daarna brak de oorlog in hun leven in, van zijn vrouw Nel en van hem zelf
  • „Allerlei dingen komen ertussen [om uitgebreider te schrijven]. Ook mijn kop. Tot gauw.”
  • Bron: Rik Wouters , ansichtkaart uit Bosvoorde 22 juli 1914, naar vriend Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 285; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Het korte citaat refereert naar de regelmatige hoofdpijnen die Rik toen al voortdurend had. Het is bovendien Wouters' laatste bericht uit Bosvoorde aan zijn schildervriend Levy; een week later kreeg hij zijn mobilisatiebevel en moest hij de oorlog in
  • „Ik heb zonder ophouden geschreeuwd, de hele operatie lang, want de cocaïne kon niet op tegen die smeerlapperij. Het was verschrikkelijk, maar ik heb het volgehouden en ik heb de dokters hun gang laten gaan, ondanks de ondraaglijke pijn, en daarover waren ze heel tevreden.”
  • Bron: Rik Wouters, brief 1915 vanuit Amsterdam, aan een vriend, waarschijnlijk Simon Levy
  • Aanhaling(en): Ko van Geemert, 'De laatste maanden van een gekweld kunstenaar', website Ons Amsterdam, 27 juli 2016
  • De kaak-operatie bij Vereeniging voor Ziekenverpleging aan de Prinsengracht 769 was op 4 oktober 1915; hij duurde vijf kwartier
  • „Ik heb altijd hard gewerkt en weinig wereldse omgang gehad. Thuis in Mechelen heb ik maar kort school gegaan: ik wou niet deugen, deed allerlei kattenkwaad en werd op een mooie dag buitengezet. Zodat vader, die houtbeeldhouwer was, me moest thuis laten. "En nu zult ge werken!" zei hij. Dat was net wat ik graag wilde en van dan af werd ik rustig en alle deugnieterij was er bij mij uit. Zo ben ik als jongen van twaalf jaar bij 't vak [meubelmaker] gekomen en vanzelf beeldhouwer geworden.”
  • Bron: Rik Wouters, interview, begin 1916
  • Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 4
  • Dit citaat komt uit het enige interview dat Rik Wouters in zijn korte leven gaf - in Amsterdam begin 1916, ter gelegenheid van zijn grote tentoonstelling in het Stedelijk Museum aldaar, die hij nog net voor zijn dood kon bezoeken

Citaten over Rik Wouters

[bewerken]
  • „De Heer H. Wouters gaf ons talrijke nummers [werken] te zien, waaronder meestal portretstudies, onafgewerkt, en dit is spijtig, want uit sommige zijner proeven mogen wij tot een stevig talent besluiten. Zoo getuigt zijn eigenportretstudie onder andere van een rijkbedeeld kunsttemperament.”
  • Bron: de heer C.C., in kunsttijdschrift Nieuw Leven, 25 maart 1906
  • Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 16
  • Dit betreft zeer waarschijnlijk de allereerste recensie over Rik Wouters. De anonieme redacteur C. had een voorspellende kracht
  • „Nog liever alle miserie dan me op mijn kop te laten zitten door die smerige bourgeois van een vader [van Rik Wouters]. Ik zal hem eens laten zien dat een stuk schildersmodel uit de goot [zijzelf] de carrière van een kunstenaar kan begrijpen.”
  • Bron: Nel Wouters, brief eind juli 1906 aan vriendin Marie Joris, te Mechelen
  • Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 17
  • Na een flinke ruzie tussen Nel en vader Wouters had het jonge stel de meubelmakerij in Mechelen inmiddels verlaten; Nel schreef aan haar Mechelse pennenvriendin Marie Joris - toen het liefje van meubelmaker / beeldhouwer Ernest Wijnants
  • „Henri [=Rik] Wouters genoot veel bijval met zijn prachtig portret 'Sehnsucht', dat, in eenen eigenaardigen stijl geschilderd, ons buitengewoon voldoet door zijn kleurenharmonie..”
  • „Wel stuiten perspectief, vloer en wand [in het tentoongestelde schilderij van Wouters] onaangenaam de blik, maar toch komt bij een nader onderzoek het zwarte van dit lange kleed mooi voor; tafelkleed en theeservies zijn fijn, met veel kunst geschilderd, en uit het moedelooze nederhangen van haren arm langs den stoel waarop ze te mijmeren zit, spreekt wel iets van zwaarmoedigheid, van vervlogen illusie..”
  • „Deze keer is er geen haast bij; hij werkt gestaag door en tekent zorgvuldig het stilleven [..] het schilderij komt helemaal vanzelf. De rust waarmee het geconcipieerd werd is voelbaar in elke penseelstreek.”
  • Bron: Nel Wouters, brief 1911, aan Simon Levy
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 184; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Er was onder andere in deze tijd flink wat onrust in zijn schilderen, omdat Wouters zoveel met zijn beelden bezig moest zijn
  • „Zo zit er een dosis Cézanne in 'De roze Dreef', wat Ensor in 'De Bloemkool', er schuilen Japanners in de tekeningen en hier en daar zijn zelfs de lessen van het futurisme niet onopgemerkt voorbijgegaan. Kijk maar even hoe in 'Het ravijn' de grote kromming brutaal wordt doorgesneden door gele, groene en bruine boomstammen, die scherp als zwaarden door de compositie snijden.”
  • Bron: Paul Fierens, in tijdschrift Durendal, februari 1914
  • Aanhaling(en): Eric Min, in Rik Wouters, een biografie, De Bezige Bij Antwerpen, 2011, p. 272; ISBN 978 90 8542 174 0
  • Fierens schreef een recensie over Wouters' zijn overzichtstentoonstelling van 16 beelden en 45 schilderijen
  • „Rik Wouters ontviel ons op het ogenblik dat hij waarschijnlik het hoofd van de nieuwe geestelike stroming in Vlaanderen ging worden. [..] Voornamelik de beeldende kunsten verloren hun denkers, hun hoofden. Duitsland ontviel de 'blaue Reiter', Franz Marc; Frankrijk, André Derain, de inleider tot het Kubisme; Italië, Boccioni, de schilder-beeldhouwer, leider van de futuristiese beweging, en Vlaanderen Rik Wouters, die op weg was een even grote betekenis te krijgen als de drie anderen en dit wel voor de ekspressionistiese kunst.”
  • Bron: Paul van Ostayen, 'Ekspressionisme in Vlaanderen', 15 aug 1918, p.73-74
  • Aanhaling(en): DBNL, Paul van Ostayen, verzameld werk, proza, uitgeverij Bezige Bij, Amsterdam, 1979, p. 53
  • Van Ostayen plaatste Wouters in de Europese avant-garde van toen. Hij zag in zijn beeldhouwkunst hoe Wouters van het licht naar het vlak kwam, en daarin het impressionisme oversteeg
  • „Daar zette zijn vrouw [Nel] zich neer voor het aan weerszijden door kleurige cretonne gordijnen afgezette open raam, of voor de speelsche spiegelingen van het gesloten vensterglas. Daar zag hij over de Baarsjes uit tot in de verste, maar voor zijn oogen scherp en licht gebleven verten. Daar keek hij neer in het spiegelende water, waarop de langs de Schinkel gekomen, met versche groenten en bloemen, volgeladen platte schuiten en de hooge kleurige turfschepen, langzaam voorbij hem tufte.”
[bewerken]

Galerij van werken

[bewerken]