Giovanni Pico della Mirandola

Wikipedia

Giovanni Pico della Mirandola (1463-1494) was een Italiaans humanist, esotericus en filosoof.

• „Aan jou, Adam, hebben wij niet een vaste verblijfplaats, niet een eigen gezicht of een bepaalde gave in het bijzonder gegeven; het is de bedoeling dat jij de verblijfplaats, het gezicht en de gaven die je zelf verkiest naar je eigen wens en inzicht, zult verkrijgen en bezitten. De natuur van de anderen ligt vast en wordt binnen door ons voorgeschreven wetten beteugeld. Jij bent aan geen enkele beperking onderworpen. Jij zult voor jezelf je natuur bepalen naar je eigen vrije wil waaraan ik je heb toevertrouwd. Midden in de wereld heb ik jou geplaatst, zodat je van daaruit alles wat er om je heen in de wereld is gemakkelijker kunt bekijken. Ik heb je niet hemels en niet aards, niet sterfelijk en niet onsterfelijk gemaakt. Als vrij en soeverein kunstenaar moet jij als het ware je eigen beeldhouwer zijn en jezelf uitbeelden in de vorm die je verkiest. Je kunt ontaarden in de lagere vormen, de dierlijke, maar je kunt ook door eigen wilsbesluit herboren worden in de hogere vormen, die goddelijk zijn.”

• Origineel in het Latijn:
  “Nec certam sedem, nec propriam faciem, nec munus ullum peculiare tibi dedimus, o Adam, ut quam sedem, quam faciem, quae munera tute optaveris, ea, pro voto, pro tua sententia, habeas et possideas. Definita caeteris natura intra praescriptas a nobis leges cohercetur. Tu, nullis angustiis cohercitus, pro tuo arbitrio, in cuius manu te posui, tibi illam prefinies. Medium te mundi posui, ut circumspiceres inde comodius quicquid est in mundo. Nec te celestem neque terrenum, neque mortalem neque immortalem fecimus, ut tui ipsius quasi arbitrarius honorariusque plastes et fictor, in quam malueris tute formam effingas. Poteris in inferiora quae sunt bruta degenerare; poteris in superiora quae sunt divina ex tui animi sententia regenerari.”
• Bron: (LA) Commentationes Ioannis Pici Mirandulae in hoc volumine contentae, 1496 (verzamelwerk waarin de nog titelloze rede was opgenomen die later bekend kwam te staan als Oratio de hominis dignitate); (NL) Rede over de menselijke waardigheid, vert. Michiel op de Coul, 2008
• Aanhaling(en): Jan Bloemendal, Latijn. Cultuurgeschiedenis van een wereldtaal, 2016
• Deze aanvankelijk weinig bekende passage met een magisch-kabbalistische achtergrond is in retrospect gehouden voor een beginselverklaring van het humanisme en de menselijke maakbaarheid.

• „Wie zou de kameleon die wij zijn niet bewonderen?”

• Origineel in het Latijn:
  “Quis hunc nostrum chamaeleonta non admiretur?”
• Bron: Commentationes Ioannis Pici Mirandulae in hoc volumine contentae, 1496 (verzamelwerk waarin de nog titelloze rede was opgenomen die later bekend kwam te staan als Oratio de hominis dignitate)
• Aanhaling(en): Piet Meeuwse, De jacht op Proteus, 1992, p. 176