Nederlandstalige weerspreuken

Weten koeien dat het gaat regenen?

Een weerspreuk is een gezegde of spreekwoord over het weer; veel weerspreuken zijn een voorbeeld van volkswijsheid of volksgeloof en niet wetenschappelijk bewezen:

Februari

• „Februari muggendans, geeft (voor) maart een slechte kans.”

• Bron: E. Laurillard, Sprokkelhout: geschied- en letterkundige bijzonderheden, Centen, 1887, p. 213
• Aanhaling(en): Jolanda Pikkaart, Bruisende berken, natuurkind.nl, 20 januari 2007.
• Betekenis: muggen in februari zijn een voorbode van vorst in maart, dus van vorst in de lente.

Maart

• „Een droge maart en natte april is de boeren naar hun wil.”
  variant: „[...] dan gaat het de boeren naar hun wil.”
  variant: „[...] dan hebben de boeren het naar hun wil.”
  variant: „[...] dan doet de landman wat hij wil.”

• Bron: Jacob Harrebomée, Spreekwoordenboek der Nederlandsche taal: of, Verzameling van Nederlandsche spreekwoorden en spreekwoordelijke uitdrukkingen van vroegeren en lateren tijd - Deel 3, Kemink en zoon, 1862, p. 100.
• Aanhaling(en): Perfecte trainingsomstandigheden, PanKayak, 23 maart 2011.

• „Maart roert zijn staart [maar april doet wat hij wil]”

• Bron: Spreekwoordenboek der Nederlandsche taal: of, Verzameling van Nederlandsche spreekwoorden en spreekwoordelijke uitdrukkingen van vroegeren en lateren tijd - Deel 2, Kemink en zoon, 1861, p. 296
• Aanhaling(en): J.D. Co, Het Weer voor Dummies, 2006, p. 305
• Betekenis: in maart kan het weer soms nog erg winters zijn.

• „Maartse buien die beduien, dat de zomer aan komt kruien.”

• Bron: Maandschrift voor bijenteelt, 1957, Volumes 59-60, p. 36
• Aanhaling(en): Jan Portengen, Gesprekken met Valkenburgers, 2002, p. 146

April

• „Aprilletje zoet geeft ook nog weleens een witte hoed”

• Bron: Pieter Jacob Harrebomée, Spreekwoordenboek der nederlandsche taal: of Verzameling van ..., Volume 1, 1859, p. 18
• Aanhaling(en): Marten Toonder, De blijdschapper, 1970
• Het spreekwoord kent meerdere varianten, ...

Mei

• „De mei koel en nat, koren/boter/spek in het vat.”
  variant: „De lente koel en nat [...]”
  variant: „[...] boter in het vat.”
  variant: „[...] spek in het vat.”
  variant: „[...] vult het vat.”

• Bron: Jacob Harrebomée, Spreekwoordenboek der Nederlandsche taal: of, Verzameling van Nederlandsche spreekwoorden en spreckwoordelijke uitdrukkingen van broegeren en lateren tijd - Deel 3, Kemink en zoon, 1862, p. 100.
• Aanhaling(en): In de marge - Indringers, Kerknet, 25 april 2012.

• „In mei leggen alle vogels een ei.”
  variant: „In de maand van mei leggen alle vogels hun ei. [Behalve de kwartel en de spriet/griet, die leggen in de meimaand niet.]”

• Bron: De vogels, 1868, p. 190
• Aanhaling(en): Opperlans!: taal- & letterkunde, 2002
• Betekenis: In mei zijn de temperaturen zodanig gunstig dat voor de meeste vogels dan het broedseizoen begint.

Zie ook

• Nederlandstalige spreekwoorden
• Nederlandstalige gezegden