Naar inhoud springen

Charles Darwin

Uit Wikiquote
Darwin in 1869
Informatie bij zusterprojecten:
artikel in Wikipedia
media bij Commons
bron(nen) in Wikisource
Informatie in externe bronnen:
DBNL pagina in DBNL
IMDb pagina in IMDb
KB pagina in KB-catalogus
RKD pagina in RKD

Charles Darwin (1809–1882) was een Brits natuuronderzoeker.

  • „De reis van de Beagle is verreweg de belangrijkste gebeurtenis van mijn leven geweest, en mijn hele loopbaan is erdoor bepaald.”
  • „Ik haat iedere golf van de oceaan.”
  • „[N]adat het bezit van deze miserabele eilanden betwist was door Frankrijk, Spanje en Engeland, bleven zij onbewoond. Het gouvernement van Buenos Aires [...] gebruikte hen [...] als strafkolonie. Engeland deed haar recht gelden en bezette hen. De Engelsman, die als bevelhebber achterbleef werd vervolgens vermoord. [...] [T]oen wij arriveerden vonden wij (zijn opvolger aangesteld over) een bevolking, die voor meer dan de helft uit weggelopen moordenaars en rebellen bestond.”
  • Origineel in het Engels:
    “After the possession of these miserable islands had been contested by France, Spain, and England, they were left uninhabited. The government of Buenos Ayres [then sold them to a private individual, but likewise] used them, [as old Spain had done before,] for a penal settlement. England claimed her right an seized them. The Englishman who was left in charge of the flag was consequently murdered. [A British officer was next sent, unsupported by any power: and] when we arrived, we found him in charge of a population, of which rather more than half were runaway rebels and murderers.”
  • Bron: Charles Darwin, Journal of Researches into the Natural History and Geology of the Countries, 5 mei 1834.
  • Aanhaling(en): R. Snow, In de Kantlijn, Amigoe, 12 januari 1983.
  • Darwin beschreef de Falkland Eilanden nadat de Beagle aanmeerde in de baai Berkeley Sound op Oost-Falkland op 1 maart 1833 en op 16 maart 1834. De vertaling in Amigoe is op een aantal punten ingekort ten opzichte van de oorspronkelijke tekst.
  • „Ik haat de zeepok als geen mens voor mij heeft gedaan, zelfs niet een zeeman op een langzaam varend schip,”
  • „Ik heb dit principe, waardoor elke lichte variatie, indien bruikbaar, behouden wordt, Natuurlijke Selectie genoemd.”
  • Origineel in het Engels:
    “I have called this principle, by which each slight variation, if useful, is preserved, by the term of Natural Selection, [in order to mark its relation to man's power of selection.]”
  • Bron: Charles Darwin, The Origin of Species, 1859, hoofdstuk III, p. 61
  • Aanhaling(en): Johan Braeckman, Darwins moordbekentenis, 2008, p. 112
  • „Maar de uitdrukking Survival of the Fittest die Mr. Herbert Spencer vaak gebruikt, is accurater en soms even geschikt.”
  • Origineel in het Engels:
    “But the expression often used by Mr. Herbert Spencer, of the Survival of the Fittest, is more accurate, and is sometimes equally convenient.”
  • Bron: Charles Darwin, The Origin of Species, vijfde editie, 1869, hoofdstuk III, p. 72
  • Aanhaling(en): Johan Braeckman, Darwins moordbekentenis, 2008, p. 112
  • Deze toevoeging in de vijfde editie deed Darwin omdat hij in Spencers formulering het voordeel zag dat ze, anders dan 'natuurlijke selectie', geen suggestie van een selecterend iets of iemand bevatte.
  • „Het gaat er bij mij niet in dat een goedaardige en almachtige God willens en wetens zo'n afschuwelijk beest als de sluipwesp zou hebben geschapen...”
  • Origineel in het Engels:
    “I cannot persuade myself that a beneficent and omnipotent God would have designedly created the Ichneumonidæ [with the express intention of their feeding within the living bodies of Caterpillars]...”
  • Bron: Charles Darwin brief aan Asa Gray, 22 mei 1860, opgenomen in The Origin of Species, volume II, hoofdstuk VII, p. 311-312.
  • Aanhaling(en): Jan Paalman, De straf van God, column in De Gelderlander, 8 januari 2005.
  • „Een andere bron voor de overtuiging van het bestaan van God, verbonden met redelijkheid en niet met gevoelens, maakt indruk op mij omdat hij van meer gewicht is. Deze is het gevolg van de buitengewoon grote moeilijkheid, of eerder onmogelijkheid, te kunnen indenken dat dit immense en prachtige universum, waartoe de mens behoort met zijn vermogen ver achterwaarts en ver in de toekomst te kijken, het resultaat zou zijn van blind toeval of onvermijdelijkheid. Als ik daarover nadenk, voel ik me genoodzaakt te vertrouwen op een schepper met een intelligente geest, in zekere zin vergelijkbaar met die van de mens; zodat ik een theïst genoemd zou moeten worden.”
  • „Ik kan nauwelijks begrijpen hoe iemand zelfs maar zou kunnen wensen dat het christendom waar is; want de tekst lijkt klaar en duidelijk te zeggen dat de mensen die niet geloven – en daartoe behoren mijn vader, mijn broer en bijna al mijn beste vrienden – eeuwigdurend gestraft zullen worden. En dit is een weerzinwekkende doctrine.”
  • Origineel in het Engels:
    “I can indeed hardly see how anyone ought to wish Christianity to be true; for if so the plain language of the text seems to show that the men who do not believe, and this would include my Father, Brother and almost all my best friends, will be everlastingly punished. And this is a damnable doctrine.”
  • Bron: Charles Darwin, The Autobiography of Charles Darwin, 1809–1882, ed. Nora Barlow, 1958, p. 82
  • Aanhaling(en): Jan De Laender, Het verdriet van Darwin. Over de pijn en de troost van het rationalisme, p. 219; Johan Braeckman, Darwins moordbekentenis, 2008, p. 84
  • Het leerstuk van de hel in de evangelies was voor Darwin de hoofdreden om van zijn christelijke geloof af te vallen.
  • „Overal waar de geciviliseerde naties met barbaren in contact komen zal de strijd van korte duur zijn.”
  • „Het mag niet worden vergeten dat hoewel een hogere moraliteit elk individu en zijn kroost weinig of geen voordeel schenkt ten opzichte van andere individuen, de morele vooruitgang zeker een voordeel zal bieden aan de ene stam boven de andere.”
  • Origineel in het Engels:
    “It must not be forgotten that although a high standard of morality gives but a slight or no advantage to each individual man and his children over the other men of the same tribe, yet an enhancement in the standard of morality and increase in the number of well-endowed men will certainly give an immense advantage to one tribe over another.”
  • Bron: Charles Darwin, The Descent of Man and Selection in Relation to Sex, vol. I, 1871, p. 166
  • Aanhaling(en): Jan Verplaetse, Het morele instinct. Over de natuurlijke oorsprong van onze moraal, 2009, p. 230
  • Voor Darwin was ook het groepsniveau relevant voor natuurlijke selectie: een groep met meer altruïstische indivuduen stond sterker en kon daardoor zijn individuele leden beter beschermen.
  • „Er schijnt een soort voorbeschiktheid in mijn geest te zijn die me ertoe brengt eerst mijn bewering en vraagstelling in een verkeerde of onpraktische vorm te gieten”


Ten onrechte toegeschreven

[bewerken]
  • „Het is niet de sterkste soort die overleeft, noch de meest intelligente. Het is degene die zich het beste kan aanpassen.”
  • Origineel in het Engels:
    “It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent, but rather the one most adaptable to change”
  • Bron: onbekend
  • Aanhaling(en): Roy Sprangers, Charles Darwin: Bedenker van de evolutietheorie, Isgeschiedenis.nl, 5 april 2013.
  • Dit citaat is niet terug te vinden in de documenten van Darwin. Het citaat kwam voor in het boek Lessons from Europe for American Business uit 1963 van Leon C. Meggison. Hij parafraseerde de theorie die Darwin beschreef in Origin of Species. Zie ook de analyse op het Darwinproject: One thing Darwin didn’t say: the source for a misquotation


Personen Thema's Literatuur Films Televisie Spreekwoorden
Overgenomen van "https://nl.wikiquote.org/w/index.php?title=Charles_Darwin&oldid=92931"