Thomas Hobbes

Hobbes ca. 1669-1670

Wikipedia

Thomas Hobbes (1588-1679) was een Engels filosoof.

• „Uit het voorafgaande blijkt duidelijk dat mensen, gedurende de tijd dat zij niet onder een gemeenschappelijke macht leven die allen ontzag afdwingt, in een toestand verkeren die we oorlog noemen, en wel een oorlog van allen tegen allen.”

• Origineel in het Engels:
  “Hereby it is manifest, that during the time men live without a common Power to keep them all in awe, they are in that condition which is called Warre; and such a warre, as is of every man, against every man.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 13
• Aanhaling(en): Hanno Sauer, De uitvinding van de landbouw: de grootste fout aller tijden?, Historiek.net, 15 oktober 2024
• Volgens Hobbes is er in de natuurtoestand een oorlog van allen tegen allen waaraan niemand zich straffeloos kan onttrekken.

• „Alle dingen die het gevolg zijn van een periode van oorlog waarin iedereen ieders vijand is, doen zich daarom ook voor in een tijd waarin mensen zonder enige andere zekerheid leven dan die welke zij verkrijgen door hun eigen kracht en vindingrijkheid. In deze toestand is er geen plaats voor doelgerichte arbeid, want het is niet zeker dat deze resultaat zal hebben; er is dan ook geen landbouw; geen scheepvaart, en geen gebruik van goederen die over zee kunnen worden aangevoerd; geen architectuur; geen werktuigbouw, om dingen te verplaatsen en te verwijderen die veel kracht vergen; geen kennis van het aardoppervlak; geen tijdrekening; geen beeldende kunst; geen letterkunde; geen maatschappelijk leven; en wat het ergste is, een voortdurende angst voor en dreiging van een gewelddadige dood; het menselijk bestaan is er eenzaam, armoedig, afstotelijk, beestachtig en kort.”

• Origineel in het Engels:
  “Whatsoever therefore is consequent to a time of Warre, where every man is Enemy to every man; the same is consequent to the time, wherein men live without other security, than what their own strength, and their own invention shall furnish them withall. In such condition, there is no place for Industry; because the fruit thereof is uncertain: and consequently no Culture of the Earth; no Navigation, nor use of the commodities that may be imported by Sea; no commodious Building; no Instruments of moving, and removing things as require much force; no Knowledge of the face of the Earth; no account of Time; no Arts; no Letters; no Society; and which is worst of all, continuall feare, and danger of violent death; And the life of man solitary, poore, nasty, brutish, and short.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 13
• Aanhaling(en): Hanno Sauer, De uitvinding van de landbouw: de grootste fout aller tijden?, Historiek.net, 15 oktober 2024
• Voor Hobbes is er in de natuurtoestand zoveel geweld en angst dat mensen verkiezen zich door middel van een sociaal contract te onderwerpen aan een absolute staatsmacht, die hij metaforisch aanduidt als "Leviathan".

• „Dat iemand, als anderen dat ook zijn, bereid moet zijn om, zover als hij voor de vrede of zijn zelfverdediging nodig acht, zijn recht op alle dingen neer te leggen, en met zoveel vrijheid tegenover anderen genoegen te nemen als hij anderen tegenover zichzelf zou toestaan.”

• Origineel in het Engels:
  “That a man be willing, when others are so too, as farre-forth, as for Peace, and defence of himselfe he shall think it necessary, to lay down this right to all things; and be contented with so much liberty against other men, as he would allow other men against himselfe.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 14
• Aanhaling(en): Paul De Hert en Maarten Colette, "Naakt binnenstappen met het sociaal contract? Hobbes' actuele strafrechtelijke inzichten nuanceren het absolutistische beeld" in: Thomas Hobbes. De ik-gerichtheid van de politieke filosofie, eds. A. Kinneging e.a., 2019, p. 158
• De tweede natuurwet die Hobbes formuleert, houdt in dat mensen wederzijds een stukje vrijheid opgeven, overeenkomstig de Gulden Regel uit het Evangelie.

• „Overeenkomsten zonder het zwaard zijn niets dan woorden, die elke kracht missen om iemand in veiligheid te brengen.”

• Origineel in het Engels:
  “And Covenants, without the Sword, are but Words, and of no strength to secure a man at all.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 14
• Aanhaling(en): Paul De Hert en Maarten Colette, "Naakt binnenstappen met het sociaal contract? Hobbes' actuele strafrechtelijke inzichten nuanceren het absolutistische beeld" in: Thomas Hobbes. De ik-gerichtheid van de politieke filosofie, eds. A. Kinneging e.a., 2019, p. 159
• De natuurwetten en het sociaal contract zijn redelijke gevolgtrekkingen, geen wetmatigheden die inherent het menselijk gedrag sturen. Zonder de angst voor een bestraffend overheidsgezag zou eigenbelang de bovenhand nemen.

• „In de gevallen waarin de soeverein geen regel heeft voorgeschreven, heeft de onderdaan de vrijheid om te doen of te laten overeenkomstig zijn eigen oordeel.”

• Origineel in het Engels:
  “In cases where the Soveraign has prescribed no rule, there the Subject hath the Liberty to do, or forbeare, according to his own discretion.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 21
• Aanhaling(en): Maurice Adams, De rechtsstatelijke Leviathan in: Nederlands Juristenblad, 11 mei 2020
• In aangelegenheden waarover de wet zwijgt kunnen burgers naar eigen inzicht leven. Hobbes stelde weinig of geen limieten aan het beknotten van de vrijheid door de staatsmacht, maar hij hechtte belang aan legaliteit.

• „Maar de mens, wiens grootste vreugde erin bestaat zich met anderen te vergelijken, schept alleen genoegen in dingen die uitzonderlijk zijn.”

• Origineel in het Engels:
  “But man, whose Joy consisteth in comparing himselfe with other men, can relish nothing but what is eminent.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 17
• Aanhaling(en): Tinneke Beeckman, Spinoza. Filosoof van de Blijheid, 2009, p. 61
• Mensen houden niet op zich met anderen te vergelijken en zijn slechts tevreden met het allerhoogste.

• „Ik stel daarom één eigenschap voorop die de mensen gemeen hebben: een aanhoudende en rusteloze begeerte naar macht en nog meer macht, die pas eindigt bij de dood.”

• Origineel in het Engels:
  “So that in the first place, I put for a generall inclination of all mankind, a perpetuall and restlesse desire of Power after power, that ceaseth onely in Death.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 11
• Aanhaling(en): Tinneke Beeckman, Spinoza. Filosoof van de Blijheid, 2009, p. 60

• „De wedijver om rijkdom, eer, gezag en andere vormen van macht leidt tot twist, vijandschap en oorlog. Want een mededinger kan alleen bereiken wat hij begeert door de ander te doden, te onderwerpen, te overtreffen of te verdrijven.”

• Origineel in het Engels:
  “Competition of Riches, Honour, Command, or other power, enclineth to Contention, Enmity, and War: Because the way of one Competitor, to the attaining of his desire, is to kill, subdue, supplant, or repell the other.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 11
• Aanhaling(en): hans Achterhuis, De geboorte van de grote Leviathan, Filosofie Magazine, 30 november 2012

• „Begeerte en liefde zijn dus hetzelfde, behalve dat we met begeerte altijd de afwezigheid van het object aangeven, en met liefde meestal de aanwezigheid daarvan.”

• Origineel in het Engels:
  “So that Desire, and Love, are the same thing; save that by Desire, we alwayes signifie the Absence of the Object; by Love, most commonly the Presence of the same.”
• Bron: Thomas Hobbes, Leviathan, or, the Matter, Forme, & Power of a Common-wealth Ecclesiasticall and Civill, 1651, hoofdstuk 6
• Aanhaling(en): Tinneke Beeckman, Spinoza. Filosoof van de Blijheid, 2009, p. 60