Rik Wouters

Rik Wouters, 'Zelfportret', olieverf

Wikipedia

Rik Wouters (Mechelen, 21 augustus 1882 – Amsterdam, 11 juli 1916) was een Belgische kunstschilder, beeldhouwer, tekenaar en etser. Hij wordt tot de stroming van het fauvisme gerekend..

Citaten van Rik Wouters - chronologisch

Citaten, tot 1910

• „Ik ondergeteekende, Wouters, Hendrik, leerling der Koninklijke Akademie te Brussel neemt de vrijheid, U, dit verzoekschrift te richten, om eene toelage te bekomen, ten einde mijne Kunststudie te vergemakkelijken. De kosten daardoor veroorzaakt, vallen mij te zwaar [..]De onderscheiding door mij eerder behaald, in de Koninklijke Akademie te Brussel, doen mij hopen op een gunstig antwoordt..”

• Bron: Rik Wouters, brief, 27 november 1901, aan het Stadsbestuur van Mechelen
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 11
• De brief is ondertekend met: Wouters Hendrik, te Tichelrij. Ongetwijfeld heeft Wouters hulp gehad bij de opstelling ervan; hij zette een eerder-gekregen onderscheiding in om wat druk uit te oefenen, bij zijn verzoek

• „Heer, Ik bied me mijne verontschuldiging aan, zoo laat op uw geeerd schrijven te antwoorden daar ik verplicht geweest zijnde op te reis te moeten. [..] Ik stuur u dus een bevestigend antwoord. t Is te zeggen dat ik nog nodig acht mijne Akademieke Studien nog voort te zetten. Aanvaart mijnheer mijne eerbiedige groetenissen. Hendrik Wouters”

• Bron: Rik Wouters, brief van Brussel 26 Aug 1903, aan de secretaris van het stadsbestuur Mechelen
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 14
• Hij bleef tot het laatst op de Mechelse stadskas een beroep doen, en wel in zijn eigenhandige, hanige schrijfstijl. Ook in augustus 1904 deed hij een verzoek om verder te mogen studeren, dat werd afgewezen. In totaal had Wouters 8 jaar opleiding genoten

• „Paat's (vaders) beurs is me totaal gesloten en niet tegenstaande al de wonderen van zuinigheid die ik aan den dag leg, is het me onmogelijk de somme byeen te krijgen, gezien mijn wekelijksche uitgave de groote somme van 3 tot 4 frank bedraagt.”

• Bron: Rik Wouters, brief 23 maart 1905, aan vriend TheoBlickx
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 14
• de veel ouder beeldhouwer Blickx had Wouters leren boetseren. De jonge Wouters probeerde bij zijn "Waarde Vriend Blickx" 25 frank los te krijgen, omdat zijn vader niets wilde geven; op 15 april 1905 trouwde hij met zijn grote liefde Nel

Citaten, vanaf 1910

• „Het [boekje over Cézanne ] staat vol met schone dingen. Ik heb het gevoel dat Ensor verbleekt bij dit alles [..] de eerste overvloedig en gecompliceerd, de ander [Cézanne] van een weleer sobere rijkdom, groter ook en met een onmiddellijk en ontroerend effect. Ik denk dat dit de juiste weg is; ik zal die dan ook enthousiast inslaan.”

• Bron: Rik Wouters, brief aan vriend Simon Levy, begin 1911
• Aanhaling(en): K. de Boodt, 'Rik Wouters', in Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, 2014, p. 32
• Wouters kreeg door zijn vriend Simon Levy een boekje over Cézanne toegestuurd - in zwart-witafbeeldingen, nota bene. Toch kon het werk hem zo overtuigen

• „Onze grote vriend Ensor heeft er heerlijke dingen hangen, niet te evenaren van kleurenweelde en uitzonderlijke tonen. Hoe fris oogt die 'Liefdestuin' niet, met al die kleine bonte figuurtjes in rozig wit, roze, rood, blauw, geel en nog veel andere schakeringen, de ene al buitengewoner dan de andere. De hemel is roze! Godverdomme, wat voor een roze! Het is uniek in de geschiedenis van de schilderkunst. De grond: zuiver veronese-groen [..] Allemaal heel schoon en goddelijk van kleur..”

• Bron: Rik Wouters, notitie inclusief schets, later in een brief aan Simon Levy, maart 1912
• Aanhaling(en): O. Bertrand & S. Hautekeete, Rik Wouters. Kroniek van een Leven, Antwerpen 1994, p. 85
• Wouters ontmoette toen Ensor in levende lijve, en schetste hem de avond na de opening, met paraplu! in een bordeel in Antwerpen. Ensor had hem die dag ook toegezegd naar Bosvoorde te komen, om model te zitten voor een buste die Wouters van hem wilde maken.

• „..wat 'n enfant terrible [Vincent van Gogh]. Hij grijpt je meteen bij de keel. Elk doek van die kerel is als het oog van een roofvogel. Geen enkel laat je los, en alle stralen ze als omgeven door schaduw. Ze hebben een harde uitdrukking en de nerveuze en getormenteerde structuur van verbrande dingen, zó heeft de zon alles gebakken en verschrompeld”

• Bron: Rik Wouters, brief aan vriend Simon Levy, circa september 1912
• Aanhaling(en): Nel Wouters, La vie de Rik Wouters à travers son oeuvre, Les Editions Lumières, Brussel, 1944, p. 33
• Rik Wouters had kort voor zijn brief een tentoonstelling van Vincent van Gogh bezocht in Keulen, met circa honderd van zijn werken

• „..De vergelijking met Ensor dringt zich op; de hele matière is verfijnd, echte schelpen, mijn waarde, een vergeestelijkte tekening, eigenschappen die geen enkel modern kunstenaar heeft kunnen ontwikkelen.”

• Bron: Rik Wouters, opmerking in brief aan vriend Levy, 1912
• Aanhaling(en): Michel Didier, 'Het zichtbare onzichtbaar', in De Groene Amsterdammer nr 43, 23 oktober 1996
• over een schilderij van Brueghel die hij sterk bewonderde

• „Wat mij betreft, is leven schilderen, beeldhouwen en tekenen, eenvoudigweg zoals eten. [..] Het geldelijke voor- of nadeel hoort bij het geluk dat ieder mens in zijn leven kan hebben en heeft niets te maken met de kunst. Je hecht er teveel belang aan.”

• Bron: Rik Wouters, kladversie van een brief 1914 uit Bosvoorde, aan Abel Gerbaud
• Aanhaling(en): Herwig Todts, 'De Kunst van Rik Wouters naar waarde schatten', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 36
• Abel Gerbaud was één van zijn criticasters in die jaren. Dit citaat vormt de titel van de tekst waarin het citaat wordt aangehaald

• „Ik heb zonder ophouden geschreeuwd, de hele operatie lang, want de cocaïne kon niet op tegen die smeerlapperij. Het was verschrikkelijk, maar ik heb het volgehouden en ik heb de dokters hun gang laten gaan, ondanks de ondraaglijke pijn, en daarover waren ze heel tevreden.”

• Bron: Rik Wouters, brief vanuit Amsterdam aan een vriend, waarschijnlijk Levy
• Aanhaling(en): Ko van Geemert, 'De laatste maanden van een gekweld kunstenaar', website Ons Amsterdam, 27 juli 2016
• De kaak-operatie bij Vereeniging voor Ziekenverpleging aan de Prinsengracht 769 was op 4 oktober 1915; hij duurde vijf kwartier

• „Ik heb altijd hard gewerkt en weinig wereldse omgang gehad. Thuis in Mechelen heb ik maar kort school gegaan: ik wou niet deugen, deed allerlei kattenkwaad en werd op een mooie dag buitengezet. Zodat vader, die houtbeeldhouwer was, me moest thuis laten. "En nu zult ge werken!" zei hij. Dat was net wat ik graag wilde en van dan af werd ik rustig en alle deugnieterij was er bij mij uit. Zo ben ik als jongen van twaalf jaar bij 't vak [meubelmaker] gekomen en vanzelf beeldhouwer geworden.”

• Bron: Rik Wouters, interview, begin 1916
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 4
• Dit citaat komt uit het enige interview dat Rik Wouters in zijn korte leven gaf - in Amsterdam begin 1916, ter gelegenheid van zijn grote tentoonstelling in het Stedelijk Museum aldaar, die hij nog net voor zijn dood kon bezoeken

Citaten over Rik Wouters

• „De Heer H. Wouters gaf ons talrijke nummers [werken] te zien, waaronder meestal portretstudies, onafgewerkt, en dit is spijtig, want uit sommige zijner proeven mogen wij tot een stevig talent besluiten. Zoo getuigt zijn eigenportretstudie onder andere van een rijkbedeeld kunsttemperament.”

• Bron: de heer C.C., in kunsttijdschrift Nieuw Leven, 25 maart 1906
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 16
• Dit betreft zeer waarschijnlijk de allereerste recensie over Rik Wouters. De anonieme redacteur C. had een voorspellende kracht

• „Nog liever alle miserie dan me op mijn kop te laten zitten door die smerige bourgeois van een vader [van Rik Wouters]. Ik zal hem eens laten zien dat een stuk schildersmodel uit de goot [zijzelf] de carrière van een kunstenaar kan begrijpen.”

• Bron: Nel Wouters, brief eind juli 1906 aan vriendin Marie Joris, te Mechelen
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 17
• Na een flinke ruzie tussen Nel en vader Wouters had het jonge stel de meubelmakerij in Mechelen inmiddels verlaten; Nel schreef aan haar Mechelse pennenvriendin Marie Joris - toen het liefje van meubelmaker / beeldhouwer Ernest Wijnants

• „Henri [=Rik] Wouters genoot veel bijval met zijn prachtig portret 'Sehnsucht', dat, in eenen eigenaardigen stijl geschilderd, ons buitengewoon voldoet door zijn kleurenharmonie..”

• Bron: Karel Cateels, kunstblad De Distel, 1907
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 16
• Wouters exposeerde toen slecht één enkel doek

• „Wel stuiten perspectief, vloer en wand [in het tentoongestelde schilderij van Wouters] onaangenaam de blik, maar toch komt bij een nader onderzoek het zwarte van dit lange kleed mooi voor; tafelkleed en theeservies zijn fijn, met veel kunst geschilderd, en uit het moedelooze nederhangen van haren arm langs den stoel waarop ze te mijmeren zit, spreekt wel iets van zwaarmoedigheid, van vervlogen illusie..”

• Bron: de heer C.C., in kunsttijdschrift Nieuw Leven, 1907
• Aanhaling(en): Kurt de Boodt, 'Rik Wouters en Co', in Rik Wouters, "Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen", tekst bij expositie, Koninklijk Museum, Antwerpen, p. 17
• De aangehaalde 'vrouw met hangende arm' is zijn vrouw Nel, in de kamer in hun krot in Sint-Joost-ten-Node; Rik en Nel waren inmiddels Mechelen ontvlucht

• „Rik Wouters ontviel ons op het ogenblik dat hij waarschijnlik het hoofd van de nieuwe geestelike stroming in Vlaanderen ging worden. [..] Voornamelik de beeldende kunsten verloren hun denkers, hun hoofden. Duitsland ontviel de 'blaue Reiter', Franz Marc; Frankrijk, André Derain, de inleider tot het Kubisme; Italië, Boccioni, de schilder-beeldhouwer, leider van de futuristiese beweging, en Vlaanderen Rik Wouters, die op weg was een even grote betekenis te krijgen als de drie anderen en dit wel voor de ekspressionistiese kunst.”

• Bron: Paul van Ostayen, 'Ekspressionisme in Vlaanderen', 15 aug 1918, p.73-74
• Aanhaling(en): DBNL, Paul van Ostayen, verzameld werk, proza, uitgeverij Bezige Bij, Amsterdam, 1979, p. 53
• Van Ostayen plaatste Wouters in de Europese avant-garde van toen. Hij zag in zijn beeldhouwkunst hoe Wouters van het licht naar het vlak kwam, en daarin het impressionisme oversteeg

• „Daar zette zijn vrouw [Nel] zich neer voor het aan weerszijden door kleurige cretonne gordijnen afgezette open raam, of voor de speelsche spiegelingen van het gesloten vensterglas. Daar zag hij over de Baarsjes uit tot in de verste, maar voor zijn oogen scherp en licht gebleven verten. Daar keek hij neer in het spiegelende water, waarop de langs de Schinkel gekomen, met versche groenten en bloemen, volgeladen platte schuiten en de hooge kleurige turfschepen, langzaam voorbij hem tufte.”

• Bron: Nicolaas Beets, in Maandblad voor Beeldende Kunsten, januari 1941
• Aanhaling(en): Ko van Geemert, 'De laatste maanden van een gekweld kunstenaar', website Ons Amsterdam, 27 juli 2016
• In de zomer van 1905 trokken Wouters en zijn vrouw in op een etage aan de Kostverlorenvaart in Amsterdam. Nicolees Beets refereert aan de schilderijen die hij hier nog maakte, in zijn laatste maanden

Externe link

• tekst, Rik Wouters, Retrospectieve, Brussel 2017]
• tekst, Rik Wouters, Leven is schilderen, beeldhouwen en tekenen