Voltaire

Voltaire, 1718.

Wikipedia

Voltaire (21 november 1694 - 30 mei 1778) (pseudoniem voor François-Marie Arouet) was een Frans schrijver en filosoof, die leefde tijdens de Verlichting.

Over de mens

• „De mens is vrij op het moment dat hij dat wil zijn.”

• Origineel in het Frans:
  “L'homme est libre au moment qu'il veut l'être.”
• Bron: Brutus, acte II, scène I (1730)
• Aanhaling(en): onbekend

• „Alle mensen zijn gelijk; het is niet de geboorte, maar de deugd alleen die het onderscheid maakt.”

• Origineel in het Frans:
  “Les mortels sont égaux; ce n'est pas la naissance, C'est la seule vertu qui fait la différence.”
• Bron: Eriphile, acte II, scène I (1732); deze woorden worden ook gebruikt in Mahomet, acte I, scène IV (1741)
• Aanhaling(en): onbekend

• „Ongeacht wat je doet, verpletter het verachtelijke, en houd van degenen die van jou houden.”

• Origineel in het Frans:
  “Quoi que vous fassiez, écrasez l'infâme, et aimez qui vous aime.”
• Bron: Brief aan Jean le Rond d'Alembert (28 november 1762)
• Aanhaling(en): onbekend

Over de maatschappij

• „Het is gevaarlijk om gelijk te hebben wanneer regerende mensen het fout hebben.”

• Origineel in het Frans:
  “Il est dangereux d’avoir raison dans des choses où des hommes accrédités ont tort.”
• Bron: Catalogue pour la plupart des écrivains français qui ont paru dans Le Siècle de Louis XIV, pour servir à l'histoire littéraire de ce temps, Le Siècle de Louis XIV (1752)
• Aanhaling(en): onbekend

• „De vrijheid bestaat uit het alleen afhankelijk zijn van wetten.”

• Origineel in het Frans:
  “La liberté consiste à ne dépendre que des lois.”
• Bron: Pensées sur l’administration publique, aforisme XX (1752)
• Aanhaling(en): onbekend

• „Het is beter te riskeren een schuldige te sparen dan een onschuldige te veroordelen.”

• Origineel in het 'Frans:
  “Il vaut mieux hasarder de sauver un coupable que de condamner un innocent.”
• Bron: Zadig, ou la destinée, Hoofdstuk 6 (1747)
• Aanhaling(en): onbekend

• „De vooruitgang is niet continu: er is soms achteruitgang, en terugvallen tot onbeschaafdheid.”

• Origineel in het Frans:
  “Le progrès n’est pas continu: il y a parfois des régressions, des retours à la barbarie.”
• Bron: La philosophie de l'histoire. Par feu l'abbé Bazin, Louis XIV (1765)
• Aanhaling(en): onbekend

• „Alle twisten van deze aard zijn begonnen door ledige personen die op hun gemak waren. Als de bevolking zich mengt in het redeneren, is alles verloren.”

• Origineel in het Frans:
  “Toutes les querelles de cette espèce ont commencé par des gens oisifs et qui étaient à leur aise. Quand la populace se mêle de raisonner, tout est perdu.”
• Bron: Brief aan M. Damilaville (1 april 1766)
• Aanhaling(en): onbekend

Onterecht aan Voltaire toegeschreven

• „Ik ben het voor geen woord eens met wat u zegt, maar ik zal me tot mijn dood inzetten voor uw recht om het te zeggen.”

• Origineel in het Engels:
  “I disapprove of what you say, but I will defend to the death your right to say it.”
• Bron: Stephen G. Tallentyre in The Friends of Voltaire (1906)
• Aanhaling(en): Marc Leijendekker, Behalve de nieuwe Charlie Hebdo vliegt ook Voltaire de winkel uit, NRC - Boeken, 15 januari 2015.
• In het Frans wel geciteerd as: "Je ne suis pas d’accord avec un mot de ce que vous dites, mais je me battrai jusqu’à la mort pour votre droit de le dire"
  Deze woorden worden regelmatig aan Voltaire toegekend, maar zijn in werkelijkheid afkomstig van Evelyn Beatrice Hall (pseudoniem Stephen G. Tallentyre) om de houding van Voltaire t.o.v. vrijheid van gedachten en meningsuiting te beschrijven. Zij had nooit bedoeld te suggereren dat Voltaire deze woorden als zodanig had uitgesproken. (Bron: Saturday Review, 11 May 1935, p. 13.)

Over Voltaire

• „Je perst de sinaasappel uit; daarna gooi je de schil weg.”

• Origineel in het Frans:
  “On presse l'orange et on jette l'écorce.”
• Bron: Door Voltaire aangehaald in een brief aan Marie-Louise Denis op 2 september 1751.
• Aanhaling(en): Hans van Pinxteren, Leesfragment: Bij Voltaires Candide, Atheneum Boekhandel, ongedateerd.
• Frederik II van Pruisen zou zich Voltaire aldus over hem hebben uitgelaten. Nadien is dit symbolisch geworden voor iemand die achteloos aan de kant wordt geschoven na zich eerst verdienstelijk te hebben gemaakt.

Wikipedia

Wikipedia heeft een artikel over Voltaire.

Commons

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Voltaire van Wikimedia Commons.