Baruch Spinoza

Baruch Spinoza in 1665.

Wikipedia

Baruch Spinoza (Amsterdam, 24 november 1632 – Den Haag, 21 februari 1677) – Benedictus de Spinoza in het Latijn en Bento de Espinosa of d'Espinosa in het Portugees – was een Nederlands filosoof, wiskundige, politiek denker en lenzenslijper uit de vroege Verlichting.

Tractatus Theologico Politicus (1670)

• "Iedereen moet vrij zijn om de basis van zijn overtuiging te kiezen. Dat geloof mag alleen beoordeeld worden op haar vruchten."

• Hoofdstuk 20, alinea 6.

• "… daarom moet de vrijheid van oordelen nog veel eerder toegestaan worden, want die is waarlijk een deugd en kan niet onderdrukt worden."

• Origineel in het Latijn:
  … quare multo magis judicii libertas concedi debet, quae profecto virtus est, nec opprimi potest.
• Hoofdstuk 20, alinea 10.

• "En dit zijn dingen dingen die niet slechts de rede, maar ook de ervaring door dagelijkse voorbeelden leert, namelijk dat dergelijke wetten, die bevelen wat ieder moet geloven en die verbieden iets tegen deze of gene mening te zeggen of te schrijven, dikwijls zijn ingesteld om tegemoet te komen aan, of liever te zwichten voor de woede van de mensen, die vrije geesten niet kunnen verdragen en die met hun grimmig gezag licht in staat zijn de vroomheid van het oproerige grauw in razernij te doen verkeren en op te stoken tegen wie ze maar willen."

• Origineel in het Latijn:
  Atque haec non tantum ratio, sed etiam experientia quotidianis exemplis docet; nempe similes leges, quibus scilicet imperatur, quid unicuique credendum sit, et contra hanc aut illam opinionem aliquid dicere, vel scribere prohibetur, saepe institutas fuisse ad largiendum, vel potius cedendum eorum ira, qui libera ingenia ferre nequeunt, et torva quadam authoritate seditiosae plebis devotionem facile in rabiem mutare, et in quos volunt, instigare possunt.
• Hoofdstuk 20, alinea 12.

• Bron: Benedictus de Spinoza, Tractatus Theologico Politicus, 1670

---

Ethica (1677)

• "Iets kan zowel goed, slecht of geen van beide zijn. Muziek is bijvoorbeeld goed voor iemand in een melancholische bui, slecht voor degene die rouwt en de dove maakt het niks uit."

• Origineel in het Latijn:
  "Nam una eademque res potest eodem tempore bona et mala et etiam indifferens esse. Exempli gratia musica bona est melancholico, mala lugenti, surdo autem neque bona neque mala."
• Deel 4

• "En zeker moet datgene moeijelijk zijn, wat zoo zelden gevonden wordt. Want hoe zou het kunnen gebeuren indien het behoud voor de hand lag en zonder grooten arbeid kon gevonden worden dat het schier door allen werd verwaarloosd? Maar al het voortreffelijke is even moeijelijk als zeldzaam."

• Origineel in het Latijn:
  Et sane arduum debet esse quod adeo raro reperitur. Qui enim posset fieri si salus in promptu esset et sine magno labore reperiri posset ut ab omnibus fere negligeretur? Sed omnia præclara tam difficilia quam rara sunt.
• Deel 5, Stelling XLII; vertaling door Dionijs Burger

• Bron: Benedictus de Spinoza, Ethica, 1677

---

Wikipedia

Wikipedia heeft een artikel over Baruch Spinoza.

Commons

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Baruch Spinoza van Wikimedia Commons.