Geschiedenis

Enkele (beroemde) uitspraken over geschiedenis als verleden en studie van het verleden.

• Tiberii Gaique et Claudii ac Neronis res florentibus ipsis ob metum falsae, postquam occiderant, recentibus odiis compositae sunt. Inde consilium mihi pauca de Augusto et extrema tradere, mox Tiberii principatum et cetera, sine ira et studio, quorum causas procul habeo.
  • Over Tiberius', Gaius' (Caligula), Claudius' en Nero's daden in hun bloeitijd uit vrees vervalst, is, nadat ze stierven, met recente haat geschreven. Daarom mijn voornemen weinig over Augustus en het einde te vertellen, vervolgens Tiberius' principaat en de rest, zonder wrok en naijver, waarvoor ik bijlange geen reden voor heb.
    - Tacitus, Annales 1.3.
• Le bon historien n'est d'aucun temps ni d'aucun pays; quoiqu'il aime sa patrie, il ne la flatte jamais en rien.
  • De goede historicus is noch van een bepaalde tijd noch van een bepaald land; hoezeer hij ook houdt van zijn vaderland, hij vleit haar nooit in iets.
    - François Fénelon, Lettre à l'Académie (1716), in Lettres à l'Académie française, Genève, 1970, pp. 111-112.
• Man hat der Historie das Amt, die Vergangenheit zu richten, die Mitwelt zum Nutzen zukünftiger Jahre zu belehren, beigemessen: so hoher Aemter unterwindet sich gegenwärtiger Versuch nicht: er will bloss zeigen, wie es eigentlich gewesen.
  • Men heeft de geschiedenis de taak, het verleden te beoordelen, de tijdgenoten beter in te lichten ten voordele van toekomstige jaren, toegekend: aan zo'n hoge taken waagt zich de huidige proef niet: zij moet slechts tonen, zoals het eigenlijk gebeurd(e).
    - Leopold von Ranke, Geschichte der romanischen und germanischen Völker von 1494 bis 1514, Leipzig, 1824, p. VII.
• Who controls the past controls the future: who controls the present controls the past.
  • Wie het verleden beheerst beheerst de toekomst: wie het heden beheerst beheerst het verleden.
    - George Orwell, Nineteen Eighty-Four, Londen, 1949, p. 309.
• History is a continuing dialogue between the present and the past.
  • Geschiedenis is een voortdurende dialoog tussen het heden en het verleden.
    - James M. McPherson, Revisionist Historians, in Newsletter of the American Historical Association 309 (2003).