Karl Marx

Karl Heinrich Marx (1818-1883)

Filosoof, econoom, schrijver. Samen met Friedrich Engels de grondlegger van het wetenschappelijk socialisme ofwel communisme. Schrijver van (wederom samen met Engels) het legendarische "Communistisch Manifest".

• "De proletariërs hebben niets te verliezen dan hun ketenen. Zij hebben een wereld te winnen. Proletariërs aller landen, verenigt u!"

Het Communistisch Manifest, 1848

• "De filosofen hebben de wereld slechts verschillend geïnterpreteerd; het komt er op aan haar te veranderen."

Stellingen over Feuerbach, stelling 11

• “In die zin kunnen de communisten hun theorie samenvatten in één zin: opheffing van het privé-eigendom.”

Het Communistisch Manifest, 1848

• “Van ieder naar zijn mogelijkheden, aan ieder naar zijn behoeften!”

Kritiek op het programma van Gotha, 1875

• “Het communisme ontneemt niemand de macht zich maatschappelijke producten toe te eigenen, het ontneemt slechts de macht door deze toe-eigening arbeid van anderen voor zichzelf als last- en werkdier te gebruiken.”

Het Communistisch Manifest, 1848

• “Democratie is de weg naar socialisme”
• “Elke emancipatie is de restauratie van de menselijke wereld en van de menselijke relaties met een mens zelf.”

De Jodenvraag, 1844

• “De geschiedenis is niet iets als een individueel persoon dat mensen gebruikt om zijn doelen te bereiken. De geschiedenis is niets anders dan de daden van mensen die worden gebruikt om hun doeleinden te bereiken.”

De heilige familie, 1845

• “De voortdurende omwenteling van de productie, de onafgebroken schok aan maatschappelijke toestanden, de eeuwige onzekerheid en beweging onderscheidt de bourgeoisperiode van alle andere.”

Het Communistisch Manifest, 1848

• “Zij [de bourgeoisie] heeft de bontgeschakeerde feodale banden, die de mens aan de van nature boven hem geplaatste verbonden, onbarmhartig verscheurd en geen andere band tussen mens en mens overgelaten dan het naakte eigenbelang, dan de gevoelloze ‘contante betaling’.”

Het Communistisch Manifest, 1848

• “De geschiedenis van iedere tot dusverre bestaande maatschappij is de geschiedenis van de klassenstrijd.”

Het Communistisch Manifest, 1848

• “Een spook waart door Europa; het spook van het communisme.”

Het Communistisch Manifest, 1848

• “Een spin verricht werkzaamheden die op die van een wever lijken, een bij maakt menig architect beschaamd door de bouw van zijn wascellen. Maar wat de slechtste architect a priori van de beste bij onderscheidt is, dat hij de cel in zijn hoofd gebouwd heeft voordat hij hem in was bouwt.”

Het Kapitaal, deel 1, hoofdstuk 7

• “Religieus lijden is werkelijk lijden en tegelijkertijd een protest tegen het werkelijke lijden. Religie is de zucht van het onderdrukte wezen, het hart van een harteloze wereld en de ziel van zielloze omstandigheden. Het is opium van het volk.”

Bijdrage aan Kritiek op Hegels “Filosofie van het Recht”

• “Hegel merkt ergens op dat de geschiedenis zichzelf herhaalt. Hij vergat echter alleen toe te voegen: de eerste maal als een tragedie, de tweede maal als een komedie.”

De achttiende brumaire van Louis Bonaparte

• “De concurrentiestrijd wordt gevochten door het goedkoper maken van koopwaar.”

Het Kapitaal, deel 2, hoofdstuk 10

• “Zij [de bourgeoisie] produceert voor alles haar eigen doodgraver. Haar ondergang is even onvermijdelijk als de zege van het proletariaat.”

Het Communistisch Manifest

• “De mens schept zijn eigen geschiedenis, maar zij doen dit niet zoals ze zelf willen; zij doen dit niet onder omstandigheden verkozen door henzelf, maar onder omstandigheden die direct verkozen, gegeven en overgebracht zijn vanuit het verleden.”

De achttiende brumaire van Louis Bonaparte

• “Ik hou niet van geld. Geld is de reden dat we vechten.”
• “Emancipatie van verkoop en geld, van echt jodendom, zou dé zelfemancipatie van onze tijd zijn.”
• “Ondanks al zijn tekortkomingen, doemt deze grondwet op tegen de achtergrond van Russisch, Pruisisch en Oostenrijks barbarisme als het enige werk van vrijheid dat Oost-Europa ooit zelfstandig heeft gecreëerd en het is uitsluitend afkomstig van de bevoorrechte klasse, van de nobelheid. De wereldgeschiedenis heeft nog nooit eerder een dergelijk voorbeeld gezien van nobelheid van de nobelheid.”

Over de Poolse Grondwet van 3 mei 1791

• “De hoofdzaak van de geschiedenis van de mens is vanzelfsprekend het bestaan van levende menselijke individuen. Dus het eerste wat bewerkstelligd moet worden is de fysieke organisatie van deze individuen en hun verhouding tot de rest van de natuur.”

De Duitse ideologie, hoofdstuk 1

• “Jij!”

Antwoord op een querulant die vroeg wie de vloeren zou gaan boenen na de revolutie

• “Ik ben geen Marxist.”

Context van een brief van Friedrich Engels [1] (Engels)

• “Kapitaal is dode arbeid, die zoals een vampier, slechts tot leven komt door het opzuigen van levende arbeid en des te meer leeft naarmate hij meer arbeid opzuigt.”

Het Kapitaal, deel 1, hoofdstuk 10

• “Kapitaal is geld, kapitaal is koopwaar. Door waarde te zijn, heeft het de occulte mogelijkheid verkregen om waarde aan zichzelf toe te voegen. Het brengt levend resultaat voort of, in het minste geval, legt gouden eieren.”

Het Kapitaal

• “De kapitalistische productie ontwikkelt dus slechts de techniek en de combinatie van het maatschappelijk productieproces terwijl ze tegelijkertijd de bron van alle rijkdom ondergraaft: de grond en de arbeider.”

Het Kapitaal, deel 1, hoofdstuk 13 (laatste zin)

• “De onderdrukten kunnen elke paar jaar beslissen welke particuliere vertegenwoordigers van de onderdrukkende klasse hen mogen vertegenwoordigen en onderdrukken.”
• “De rijken zullen alles doen voor de armen, behalve ze met rust laten.”
• “Ga nou maar weg. Laatste woorden zijn voor idioten die nog niet genoeg gezegd hebben.”

Waarschijnlijk Marx’ laatste woorden